شفافیت سنگ های قیمتی

آیا می دانستید که شفافیت سنگ های قیمتی و میزان خلوص آن ها تاثیر مستقیمی در مرغوبیت و ارزش آن ها دارد ؟ به جرات می توان گفت که سنگ هایی که از شفافیت بالا برخوردار هستند و هیچ گونه لکه و ناخالصی در آن ها وجود ندارد از الماس هم کمیاب تر هستند و در طراحی جواهرات از سنگ هایی که از شافیت بالایی برخوردار هستند اکثرا استفاده می شود. در این مطلب به بررسی جوانب مختلف شفافیت سنگ های قیمتی خواهیم پرداخت . پس تا انتهای این مقاله با آکادمی کانسپت همراه باشید.

خلوص سنگ های قیمتی

شفافیت سنگ های قیمتی مربوط به میزان پاکی و خلوص سنگ ها است. هر چه سنگ دارای ناخالصی کمتری باشد از شفافیت بالاتری نیز برخوردار خواهد بود. سنگ هایی که کاملا شفاف هستند و هیچ گونه ناسرگی در آن ها وجود ندارد بسیار کمیاب هستند و در صورتی که یافت شوند از ارزش بسیار بالایی برخوردار خواهند بود .زیرا ساختار و نحوه تشکیل سنگ ها در طبیعت و معادن به نحوی است که اغلب آن ها با ناخالصی ها ترکیب می شوند. البته نا گفته نماند که برخی از ناخالصی ها می تواند منجر به افزایش زیبایی سنگ ها شود .سنگ فیروزه که یکی از نشانه ها و سنگ های قیمتی در ایران شناخته می شود دارای این قاعده است. وجود ناخالصی مس در آن منجر به متمایل شدن فیروزه به رنگ آبی است که بهای آن را به مراتب افزایش می دهد. سال های درازی است که فیروزه نیشابور در جهان زبانزد خاص و عام است و اغلب جواهر شناسان مطرح در دنیا ایران را با نام فیروزه نیشابور می شناسند.

شفافیت سنگ های قیمتی

وقتی نوبت به سنگ های قیمتی میرسد , شفافیت مرتبط با ویژگی ای می شود که به عنوان ناسرگی یا لکه های بیرونیِ سنگ شناخته می شود اگر‌چه شفافیت موضوعی با اهمیت درخصوص سنگ های قیمتی است , ولی این خصوصیت بیشتر در امر الماس های شفاف و سفید صدق می کند.بعنوان نمونه , زمرد گران بها هم می‌تواند مشتمل بر ناسرگی هایی باشد .چون فرایند ارگانیک ایجاد زمرد بسیار سخت است و منجر به ایجاد ناسرگی های متعددی در زمرد می شود .

در واقع شفافیت زمرد کیفیت عالی, میان I1 تا I3 می‌باشد .علاوه بر این , سنگ های کم رنگ تر نیز می توانند روشن تر باشند و براحتی توسط چشم نیز دیده می شوند. اما سنگ های پررنگ تر بعلت عمیق بودنِ رنگ می‌توانند ناسرگی ها را پوشش دهند  و شما به سختی می توانید آن ها را با چشم مسلح ببینید. تشخیص این نوع از ناسرگی ها توسط افراد و جواهرشناسان خبره انجام می شود و افراد مبتدی نمی توانند این کار را انجام دهند، شما می توانید با دیدن آموزش طراحی طلا و جواهر نحوه تشخیص ناسرگی سنگ ها را آموزش ببینید البته در آموزشگاه طراحی طلا و جواهر کانسپت این اکانات برای علاقه مندان میسر شده است که شما می توانید زیر نظر استادان باتجربه آموزش ببینید.

محل قرارگیری و جور ناسرگی ها یا این که لکه ها در سنگ های رنگی گوناگون است .بعنوان نمونه , یک خراشیدگی بزرگ روی مرحله سنگ قادر است بازدارنده از انعکاس نور در آن جلوگیری کند و همچنین میزان مقاومت سنگ را به میزان زیادی کاهش دهد. کاهش مقاومت سنگ می تواند آن را در برابر فشار و ضربه ضعیف کند و تراش آن نیز با دشواری مواجه شود.

این خراشیدگی از زیبایی سنگ هم می کاهد و قیمت آنرا را نیز کاهش می دهد .هر چند , در حالتی‌که این خراشیدگی کوچک و یا این که در حوزه‌ ای نامشخص باشد , بر تداوم و بها سنگ تاثیری ندارد .

ناخالصی و تاثیر آن بر زیبایی سنگ ها

 به عنوان مثال , یاقوت برمه ناسرگی های بخصوصی نظیر گونه های غیر معمولِ کریستالی دارااست که نشان دهندۀ اصالت آن میباشد .یاقوت آفریقایی این ناسرگی ها را ندارد چون پروسه صورت گیریِ آن با یاقوت برمه فرق می نماید .

تعدادی از سنگ های قیمتی ناسرگی هایی دارا‌هستند که آنان را گران بها می نماید .برای مثال موقعیت ابریشمی که در یاقوت دیده میشود , روتیلی که در کوارتز بی رنگ موجود هست , و یا این که دم اسبی های با ارزشی که در لعلِ روسی دمانتوئید موجود است .

بخش اعظمی از سنگ های قیمتی دارنده بی نظمی های ارگانیک کوچکی می باشند که ناسرگی اسم داراست. اکثر اوقات این ناسرگی ها با دیده غیر دارای سلاح چشم نمیشوند , و با زومِ ۱۰ برابر قابل روئیت می‌باشند .هر چند ناسرگی های بزرگتر , با دیده غیر دارای سلاح هم چشم میشوند .این بی نظمی ها می‌تواند دربرگیرنده حفره های خالی , کریستال های کوچک , شکستگی , و یا این که الگوهای رویش داخل سنگ قیمتی باشد .

انواع ناخالصی در سنگ های قیمتی

حفره ها

این حفره های میتوانند در زمان پرورش اول یا این که ثانویۀ سنگ اتفاق بیفتد .این ناسرگی ها با ترکیبی از مایع , گاز , و یا این که جامدات پُر میشوند .

پدیدۀ رویش

 بعضا نمونه ها از این مسئله مشتمل بر کریستال های جامد , شیشۀ ارگانیک , و لوله های لیمونیت می شود .( کانال های پوچ که با ترکیبات آهنی لکه دار می‌شوند . )

جامدات

تعدادی مثال از این کریستال های جامد , شیشه های ارگانیک و میکا سپید می‌باشند .اکثر وقت ها سنگ های قیمتی دارنده ناسرگی هایی می‌باشند و بعضا از آنان بیشتر از سایر دارنده ناسرگی می‌باشند .بعنوان نمونه , زمرد ها بیشتر از یاقوت کبود دارنده ناسرگی میباشند .

تراشِ سنگ های قیمتی

بعضا از سنگ های قیمتی جلا داده و بعضی دیگر جلا داده نمیشوند .تراشِ گنبدی حالتی سوای پرداخت دادن است و مرحله صافی را ساخت میکند . اکثر وقت ها شکلی مشابه به دایره یا این که گرد دارااست و بعضی مواقع هم مربعی است .حالت گنبدی عمومی تر است و اشخاص متعددی طرفدار آن می باشند .چون این صورت ظاهری قابل انعطاف و لطیف تر دارااست . برخی از طرف داران سنگ های قیمتی تراش های بزرگتر و عمیق تری را می پسندند.

برخی از سنگ ها هم بعداز تراش جلا داده می گردند .اینکار طوری صورت می‌گیرد تا در پایان , سنگ به میزان بسیار زیادی روشن و براق شود و رنگ آن بخوبی نمایان گردد .روشی که سنگ تراش داده می شود بر روی زیبایی سنگ تاثیر متعددی دارد. در ادامه به انواع تراش سنگ ها اشاره می کنیم.

تراش الماسی

تراش الماسی روشی همگانی برای تراش سنگ های قیمتی می‌باشد .این جور تراش موجب می شود انعکاس نور به اندازۀ کافی از بخش جلویی سنگ عبور کرده و آنرا براق جلوه دهد .برای ارتقاء شفافیت سنگ , می توان آنرا بصورت بیضی تراش بخشید که بیشترین وزن از دید قیراط را نیز داشته باشد .

تراش مرحله ای 

این تراش , سنگ های قیمتیِ ذوزنقه یا این که مستطیل صورت ساخت می نماید که امروزه فراوان مرسوم می باشند .این روش تراش قادر است صورت گرد , بیضی , گلابی یا این که هشت ضلعی تولید نماید .تراش زمرد نمونه واضحی از این مدل تراش است که امروزه باب شده‌است .

تراش مخلوطِ سنگ های قیمتی

این تراش مخلوطی از طریق های گوناگون تراش می‌باشد که صورت هایی نظیر گرد , دایره , بیضی , مربعی , و تعدادی ضلعی ساخت می نماید .این روش تراش چه بسا میتواند با روش تراش بی آلایش مخلوط شود و وضعیت گنبدی هم تولید کند .

تراش ساده یا گنبدی

سنگ های قیمتی تیره رنگ و آنهایی که کدر و یا این که نصفه روشن می باشند , مثل اوپال و جید , می بایست با این روش تراش داده شوند تا روشهای دیگر .این روش برای آشکار کردن تاثیری که در سنگ دیده گربه ای , پنج لبریز , یا این که سنگ های قیمتیِ ستاره ای به چشم می خورد بکار می‌رود .علاوه بر این , سنگ هایی که دارنده ناسرگی های مضاعف می‌باشند و یا این که گنبدی صورت میباشند , هم میتوانند با این جور تراش وضعیت بهتری بگیرند .سنگ های قیمتی که موقعیت گنبدی دارا هستند , سطحی صاف , و گرد فارغ از هیچ زدگی دارا‌هستند .نصیب پایینی آن ها اکثر اوقات صاف و یا این که نسبتاً صاف است .

مقیاس شفافیت سنگ های قیمتی

مقیاس شفافیت سنگ های قیمتی رنگی برای جايگاه بندی الماس بخصوص الماس سپید ( نه فقط سنگ های قیمتی رنگی ) تاسیس شده است .برای سنگ های قیمتی رنگی , به کارگیری از یک میزان مشترک برای همۀ آنان امری اجتناب ناپذیر است چون این سنگ های قیمتی دارنده ناسرگی هایی( مواد خارجیِ پیراگیر شده در سنگ ) می‌باشند که بوسیله همین ناسرگی ها قابل شناسایی می‌باشند .بعنوان نمونه , اکثر اوقات ناسرگی های زمرد نشان دهندۀ اصل بودن آن می‌باشد .علاوه بر این , بعضی از این ناسرگی ها دیدنی هم می باشند .نظیر “ ناسرگی های دُم اسبی ” که در لعل سبز و یا این که کانی براق و سرخ رنگ “ ابریشمی ” که در یاقوت کبود موجود است .مقیاس شفافیت سنگ های قیمتی رنگی به نوعِ بخصوص آن سنگ قیمتی وابسته است .

تنوع شفافیت سنگ های قیمتی  

مجموعه ۱ 

در این بخش به میزان تنوع شفافیت سنگ های قیمتی  اشاره می کنیم. سنگ های قیمتی مجموعه ۱ مشتمل بر سنگ های قیمتی بریلی مثل زمرد کبود , هلیودور ( بریل طلایی با ارزش ) , و مورگانیت , کریسبریل رنگ زرد و سبز , آمتیست بی رنگ , سیترین , کوارتز دودی , اسپودومن , سنگ جواهر تانزانیت و زیرکون آبی‌رنگ , است .این سنگ ها اکثر وقت ها واضح و واضح می‌باشند , یعنی هیچ ناسرگی با دیده غیر دارای اسلحه در آنان چشم نمیشود .سنگ های قیمتی تیم ۱ با ناسرگی های قابل روئیت برای جواهرسازی مناسب اند.

مجموعه ۲

سنگ های قیمتی گرو۲ دربرگیرنده یاقوت ارغوانی , آمیترین , آندالوزیت , الکساندریت , سیترین , کروندوم ( یاقوت کبود و سرخ ) , لعل , آیولایت , زبرجد , لعل , تورمالینی که سبز , صورتی , و هندوانه ای نباشد , و زیرکنِ غیر آبی‌رنگ میباشد .این سنگ ها اکثر اوقات بازدید میشوند که بدین مفهوم است که دیده غیر دارای سلاح می‌تواند آنان‌را روئیت کند .البته در مقیاس های کمتری به نسبت سنگ های مجموعه نخستین .

سنگ های قیمتی تیم ۲ با ناسرگی های قلیل که با دیده غیر دارای سلاح هم قابل بازدید می‌باشند , را می توان در جواهرسازی مورد به کارگیری قرار اعطا کرد .این سنگ ها دربرگیرنده یاقوت کبود و سرخ می شود .

مجموعه ۳ 

سنگ های قیمتی مجموعه ۳ مشتمل بر زمرد سبز , یاقوت قرمز‌رنگ ( bixbite ) و اشکال ترمولین , ترمولین آبی‌رنگ منحصربه‌فرد ( ترمولین پارایبا و ترمولین ایندیکولیت ) , ترمولین قرمز‌رنگ ( روبلیت ) , و صورتی , ترمولین دو رنگ , و ترمولین هنوانه ایِ یک سری رنگ می شود .برای سنگ های قیمتی تیم ۳ , امتیازِ وضوح دوچندان کم و اندک است چون این سنگ ها نسبتاً مدام ناسرگی هایی دارا هستند .برای سنگ های قیمتی دسته دوم , هرچند ناسرگی ها زیاد معلوم و واضح می باشند ,اکثر وقت ها برای جواهر سازی برای مثال بعنوان کادر , برای تروملین هندوانه ای و زمرد مورد به کار گیری قرار میگیرند .

آشنایی با شفافیت سنگ های قیمتی

در حین تحلیل شفافیت سنگ های قیمتی, برای گزینش آنان از ترازو ذیل به کار گیری نمائید :

شفافیت IF : ذره فی مابین منزه , روشن , فارغ از هیچ ناسرگی

شفافیت VVS : ذره در میان نسبتاً پاک , ناسرگی های زیاد دوچندان کم , ناسرگی ها فقط با زوومِ ۱۰ برابر قابل روئیت می‌باشند .

شفافیت VS : چشمان منزه , ناسرگی های زیاد کم فقط با دیده فراگیری چشم و یا این که ذره در میان با زومِ ۱۰ برابر قابل روئیت میباشند .

شفافیت SI : مقداری ناسرگی , ناسرگی های مشخص و معلوم و قابل روئیت با دیده

شفافیتI1 : دارنده ناسرگی , ناسرگی ها با دیده قابل روئیت میباشند .

واضح : سنگهای قیمتی که دارنده خصوصیت انتقال فروغ فارغ از پخش دور از شوخی می باشند .

ممکن است دارنده روتیل ( یک کانی سیاه و یا این که قرمز رنگ مایل به قهوه ای دربردارنده

دی اکسید تیتانیوم , غالبا تحت عنوان کریستال های سوزنی فیس می‌دهد . ) یا این که بقیۀ ناسرگی ها باشند .

نصفه روشن : فروغ از آن ها عبور می نماید ولی به طور کامل واضح نیستند .

مبهوت : فروغ از آن ها عبور نمی‌کند .